Viết từ HONG KONG: Khi sự bí ẩn đằng sau cuộc sa thải bi
thảm của ủy viên Bộ Chính trị uy tín Bạc Hy Lại trở nên sâu sắc hơn, một trong
những hậu quả rõ ràng là: Sự rối loạn đã đe dọa phá hỏng công việc gian nan mà
Đảng Cộng sản Trung Quốc từng thực hiện để thiết kế giới lãnh đạo của mình trong
thập kỷ tiếp theo, vốn dự kiến sẽ được công bố vào cuối năm nay. Việc lựa chọn
chín ủy viên ủy thường trực đầy quyền lực của Bộ Chính trị sẽ quyết định tương
lai và sự tương tác của đất nước này với cả thế giới.
Bạc, bí thư đảng Trùng Khánh, thủ đô thời chiến của Trung Quốc ở phía Tây
Nam, với dân số 30 triệu, đã phấn đấu miệt mài để tham gia được vào bộ phận
quyền lực nhất của đảng và trong quá trình này, đã gây chia rẽ các nhà lãnh
đạo.
Kể từ khi chủ trì Trùng Khánh trong năm 2007, Bạc đã thu hút được sự chú ý
cho bản thân và “mô hình Trùng Khánh” phát triển của mình, bao gồm cả một cuộc
đàn áp, được cho là nhắm vào giới tội phạm có tổ chức, và sự ca ngợi cho Mao
Trạch Đông với những bài hát thời Cách mạng Văn hóa.
Cái được gọi là “mô hình Trùng Khánh” đặc trưng quyền lợi cho các doanh
nghiệp nhà nước, sự bình đẳng trong năng suất, tái phân phối của cải và một cuộc
đàn áp của công an với hàng ngàn người bị bắt giữ.
Bạc đã thu hút được các vị khách nước ngoài, như Henry Kissinger và các nhà
lãnh đạo Trung Quốc, kể cả Phó chủ tịch Tập Cận Bình và Giám đốc An ninh Chu
Vĩnh Khang. Tập đã đến thăm Trùng Khánh vào cuối năm 2010, phấn khởi về những
thành tựu của Bạc, bao gồm cả việc “hát nhạc đỏ, đập bọn đen tối” và chính sách
nhà công cộng ở Trùng Khánh. Trong số các nhà lãnh đạo hiện nay của Trung Quốc,
có Chu vĩnh Khang, người chịu trách nhiệm về an ninh, được cho là rất gần gũi
với Bạc, từng hỗ trợ các chiến dịch truy quét mafia, mệnh danh là “đánh bọn hắc
ám”, mà không hề suy nghĩ gì nhiều đến quyền của các nghi phạm hoặc ngay cả luật
sư bào chữa. Một luật sư, Li Zhuang, đã bị bỏ tù vì bị cáo buộc đã yêu cầu thân
chủ của mình làm sai lệch chứng cứ.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và Ôn Gia Bảo đã tránh không đến Trùng Khánh
hoặc ủng hộ Bạc.
Trong khi niềm tin về chính trị không rõ ràng, Bạc vẫn quyết nhắm đến một vị
trí trong ủy ban thường trực bằng cách thúc đẩy niềm thương nhớ về chủ nghĩa
Mao. Vì lý do đó, ông trở thành một nhà vô địch cánh tả của đất nước.
Vì số lượng vị trí trong hội đồng thường trực vô cùng giới hạn – hai trong số
chín vị trí đã được tính toán trước để dành cho Tập, dự kiến sẽ trở thành tổng
bí thư, chủ tịch và Lý Khắc Cường, sẽ để thay Ôn gia Bảo – Bạc cần phải ngăn cản
các đối thủ có khả năng, rõ ràng nhất trong số đó là Vương Khuông – người tiền
nhiệm của Bạc ở Trùng Khánh và bí thư đảng ủy của tỉnh Quảng Đông, từng gắn liền
với cuộc cải cách phát triển theo “mô hình Quảng Đông”.
Bản thân chiến chiến dịch truy quét tội phạm của Bạc, cho thấy ông đã cho
phép tội phạm phát triển mạnh là một thách thức đối với Vương. Dù cố tình hay
không, cuộc hành xử viên cựu phó công an hồi năm 2010 cũng ám ảnh nhiệm kỳ của
Vương.
Tất cả 9 ủy viên thường trực, bao gồm cả Hồ Cẩm Đào, Ôn Gia Bảo, Tập và Chu
Vĩnh Khang, đều đã xuất hiện chung vào ngày 03 Tháng tư khi họ cùng tham dự hoạt
động trồng cây ở Bắc Kinh, trình bày một hình ảnh thống nhất sau khi sa thải
Bạc.
Và Tập, trong một bài viết ám chỉ đến Bạc, đã cảnh báo về một “sự cần thiết
phải cảnh giác về việc chống lại cán bộ lãnh đạo, nông cạn, mị dân để tìm kiếm
danh vọng cá nhân”.
Chính quyền trung ương đã không bác bỏ những thành tựu của Trùng Khánh trong
năm năm qua. Lý Nguyên Triều, người đã bay từ Bắc Kinh đến để thông báo về sự
thay đổi lãnh đạo, cho biết những thành tựu ở đấy đã được thực hiện “dưới sự
lãnh đạo đúng đắn của đảng và Hội đồng Nhà nước”.
Ngay cả trước khi sự kiện tháng hai liên quan đến Vương Lập Quân – phó thị
trưởng thành phố Trùng Khánh, cựu chỉ huy công an tìm nơi lánh nạn trong lãnh sự
quán Hoa Kỳ tại Thành Đô – Bạc đã trở thành một nhân vật gây nhiều tranh cãi và
có nhiều kẻ thù ở Bắc Kinh.
Số báo Washington Post ngày 05 tháng 3, tường thuật câu chuyện của Li Jun,
một thời từng là một trong những người giàu nhất Trùng Khánh hiện nay không một
xu dính túi, đang bỏ chạy ra khỏi Trung Quốc, lo sợ cho mạng sống của mình và để
lại tài sản 700 triệu USD.
Không nghi ngờ gì là việc Vương Lập Quân lánh nạn tại lãnh sự quán Hoa Kỳ đã
giúp các kẻ thù của Bạc ở Bắc Kinh có được một nguyên cớ để hành động chống lại
ông. Ông không còn có được một chỗ ngồi trong ủy ban thường trực và cũng có thể
bị mất ghế ở Bộ Chính trị của mình vào mùa thu.
Thay vào đó, cơ hội thăng tiến của Vương Khuông bây giờ là tuyệt vời. Năm
ngoái, khi dân làng Wukan tổ chức một cuộc nổi dậy, Vương từng gọi cuộc biểu
tình là “một nhiệm vụ cho sự công bằng”, xoa dịu sự việc, khiến ông đạt được
thắng lợi khi phương tiện truyền thông ở nước ngoài ca ngợi mình. Cácg sử lý sự
cố đó của Vương là trái ngược với chiến dịch đàn áp của Bạc.
Một vị trí trong ủy ban thường trực cũng có thể được dành cho Trương Đức
Giang, một ủy viên Bộ Chính trị từng thay thế Bạc ở Trùng Khánh. Chuyên môn của
ông Trương ở Bắc Hàn sẽ là vô giá trong việc đối phó với một khu vực có khả năng
vẫn còn có vấn đề trong nhiều năm tới. Tuy nhiên, Trương cũng có điểm yếu của
mình, bao gồm cả trách nhiệm về các vấn đề đường sắt của đất nước khi là phó thủ
tướng.
Một phó thủ tướng có khả năng vào ủy ban thường trực Bộ Chính trị là Vương Kỳ
Sơn, người nắm giữ danh mục đầu tư tài chính và thương mại nước ngoài và là đối
tác của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner trong cuộc Đối thoại chiến lược
và Kinh tế Mỹ-Trung. Ông sẽ mang lại kiến thức và sự tinh tế trong các giao dịch
với Hoa Kỳ.
Lí Nguyên Triều, là người đứng đầu Cục Tổ chức Trung ương công bố việc thay
đổi lãnh đạo ở Trùng Khánh, có khả năng trở thành uỷ viên thường trực. Ông có
bằng tiến sĩ luật từ Trường Đảng Trung ương và cũng có bằng cấp về nghiên cứu
hành chính công tại Đại học Harvard Kennedy, và có thể là một tiếng nói chừng
mực trong chính sách đối ngoại.
Một ứng cử viên có khả năng cho ủy ban thường trực là Liu Yandong, nếu được
thăng tiến, sẽ là người phụ nữ đầu tiên phục vụ trong bộ phận này. Dù bà từng
chủ yếu là tham gia vào công việc đảng và hiện đang đứng đầu Cục Công tác Mặt
trận, bà cũng có trách nhiệm đối với Hong Kong và gần đây đã giúp mang lại cuộc
bầu cử của Lương Chấn Anh trở thành người giám đốc điều hành tiếp theo.
Lý Trường Xuân là thành viên ủy ban thường trực chịu trách nhiệm tuyên
truyền. Người kế nhiệm ông cũng có thể là Liu Yunshan, có kinh nghiệm về các
phương tiện truyền thông và công tác tuyên truyền, bao gồm cả một thời gian với
Tân Hoa xã và các vị trí cấp cao trong Bộ Tuyên truyền. Với việc Trung Quốc đang
tìm cách nâng cao hình ảnh của mình trên quốc tế, ông sẽ đóng một vai trò quan
trọng.
Với việc Chu Vĩnh Khang, nhân vật nâng đỡ Bạc thuở trước cũng bị giáng chức,
một người chỉ huy công an khác cũng cần thiết cho ủy ban thường trực. Người này
có thể là Mạnh Kiến Trụ, Bộ trưởng an ninh công cộng, mặc dù điều này có nghĩa
là sự tăng thưởng gấp hai lần cho Meng vì hiện tại ông còn chư là một ủy viên Bộ
Chính trị. Nếu Trụ không còn được ưa chuộng vì vụ Bạc, ông cũng có thể chọn
người kế nhiệm của mình, và hai nhân vật này được biết là thân cận nhau.
Trên tất cả mọi sự việc, sự kết hợp của các ủy viên ủy ban thường trực như
thế, cùng với Chủ tịch Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý, sẽ mang đến cho Trung Quốc
một đảng cầm quyền chừng mực và có kinh nghiệm trong việc đối phó với thế giới
bên ngoài. Đội ngũ ấy có thể mang lại an tâm cho các nhà đầu tư nước ngoài.
Tất nhiên, cánh tả ở Trung Quốc đang thất vọng vì nhà quán quân của họ bị lật
đổ. Nhưng sẽ không nghi ngờ gì rằng chủ nghĩa cánh tả sẽ ngóc đầu dậy một lần
nữa. Trung Quốc chưa bao giờ có hành động dứt khoát chống lại chủ nghĩa cánh Tả
và, trên thực tế, mặc dù các quan chức đặt từ “tả” giữa dấu ngoặc kép trong
những lời chỉ trích bất kỳ nào, như thể rằng ý tưởng cánh tả nguyên thủy không
thể có khả năng sai lầm.
Bản thân Mao, người chịu trách nhiệm tung ra các chiến dịch chính trị, bao
gồm cả cuộc Cách mạng Văn hóa, gây tổn thất hàng triệu triệu sinh mạng là một
nhân vật siêu cánh tả . Tuy nhiên, ngày nay, ch â n dung ông đã được treo tại
quảng trường Thiên An Môn, và tử thi tẩm ướp của ông được tôn kính. Hy vọng
rằng, các bài hát Cách mạng Văn hóa sẽ không bị bắt buộc phải cất tiếng lên một
lần nữa – tối thiểu là không phải chỉ một thời gian ngắn.
Nguồn: Yale
Global
Lê Quốc Tuấn (X-cafevn)
chuyển ngữ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét